Wat zijn de belangrijkste kenmerken van mensen die intensief met seks bezig zijn en daar problemen van ondervinden? Piet van Tuijl onderzocht dit en maakte daarbij gebruik van een zelf ontwikkeld validiteitsbegrip en geavanceerde statistische technieken. In zijn proefschrift concludeert hij: ‘Of iemand problemen ervaart door te veel met seks bezig te zijn hangt af van de emotionele rol die seks heeft en niet van frequentie of aard van seksuele gedragingen’.
Vooral het doorgaan met gedrag ondanks de consequenties en ondanks dat seks geen plezier meer geeft, zijn belangrijke kenmerken.
Unieke data
Van Tuijl had de mogelijkheid om voor zijn onderzoek data te verzamelen onder een grote groep mensen die intensief met seks bezig was. Op sekned.nl (nog steeds toegankelijk en tevens onderdeel van NCVS) vulde men een vragenlijst in om feedback te ontvangen over of men wel of geen hulp nodig heeft voor ‘seksverslaving’.
Met behulp van deze unieke data kon problematische hyperseksualiteit (PH) en niet-problematische hyperseksualiteit worden vergeleken op een manier die tot nu toe niet mogelijk was omdat in eerder onderzoek deze groepen nauwelijks toegankelijk waren voor onderzoek.
Begripsverwarring en richtingenstrijd
Door de vergelijking kon bepaald worden wat de belangrijkste kenmerken zijn van problematische hyperseksualiteit. Daarbij konden eerdere – rivaliserende – conceptualiseringen zoals seksverslaving, compulsief seksuele gedragsstoornis of hyperseksuele stoornis worden samengevoegd tot een vragenlijst in één Item Response Techniek analyse.
De beste indicatoren voor PH kwamen zo bovendrijven. Door deze studie wordt, zo is de hoop, begripsverwarring en richtingenstrijd omtrent PH opgelost. De ontwikkelde vragenlijst maakt immers gebruik van de beste en meest onderscheidende items uit de eerder ontwikkelde vragenlijsten. De vragenlijst kan door clinici of voor onderzoeksdoeleinden ingezet worden.
Cue validity
In dit onderzoek is bepaald welke kenmerken wel of geen ‘cue validity’ hebben voor problematische hyperseksualiteit (PH). Cue validity is een door de auteur zelf ontwikkeld validiteitsbegrip aan de hand waarvan een vragenlijst ontwikkeld kan worden.
Een cue valid kenmerk is een kenmerk dat uniek is voor een bepaalde conditie. Het kenmerk ‘veel met seks bezig zijn’ is misschien wel een belangrijk kenmerk van PH maar het is geen uniek kenmerk. In eerder onderzoek werd het wel vaak gebruikt als een belangrijk onderscheidend kenmerk – het onderscheidt echter niet problematische hyperseksualiteit van niet-problematische hyperseksualiteit.
“Mijn onderzoek laat zien welke kenmerken cue valid en dus uniek zijn voor problematische hyperseksualiteit. Deze thesis laat verder uitdrukkelijk zien dat er ook zoiets is als niet-problematische hyperseksualiteit, iets dat door de literatuur tot nu toe bijna volledig genegeerd is.”
– Van Tuijl
Promotie Piet van Tuijl
Piet van Tuijl (Kerkwijk, 1968) is sinds 2020 docent statistiek aan de Open Universiteit. In 2017 rondde hij een researchmaster statistiek af aan de Universiteit van Utrecht en een master klinische psychologie aan de Open Universiteit.
Op 28 november 2024 heeft hij zijn proefschrift met de titel ‘Problematic Hypersexuality’ verdedigd bij de faculteit Psychologie van de Open Universiteit in Heerlen. Promotoren waren prof. dr. Jacques van Lankveld (Open Universiteit) en dr. Peter Verboon (Open Universiteit).
Seksverslaving zelftest
De unieke data waar hierboven naar wordt gerefereerd en waar Piet uit putte bij zijn onderzoek, zijn te vinden op de Sekned website.
Korte seksverslaving zelftest.
Uitgebreide seksverslaving zelftest.
